We kopen in China steeds meer hightech, maar waarom maken we het niet gewoon zelf?

China wordt een steeds belangrijkere handels-, maar vooral inkooppartner voor Nederland. Is dit een zorgelijke ontwikkeling, zeker omdat er vaak geen sprake is van een level playing field? Moeten bedrijven in Europa niet veel slimmer gaan samenwerken en onze afhankelijkheid en import reduceren?

In een interview eind 2019 in het Eindhovens Dagblad uitte Wim van der Leegte van de VDL Groep al zijn grote zorgen en kopte met “import uit China bedreigt welvaart”. Na aftrek van de wederuitvoer kopen we op dit moment jaarlijks ongeveer 14 miljard bij de Chinezen in (CBS China-II Monitor juni 2020). Van de import wordt een substantieel deel geclassificeerd als Hightech en Medium Hightech en deels verwerkt als input in producten. Dus pas op: geen “goedkope rommel”, maar er komt steeds meer Hightech uit China.

Vanuit mijn rol als ambassadeur voor Smart Industry volg ik de ontwikkelingen rondom China uiteraard op de voet. Hoe zat dat ook alweer met machines en China? Is ASML al niet twee jaar speelbal in de Chinees-Amerikaanse strijd om technologische dominantie? Met als klapper op de vuurpijl de nog altijd onopgehelderde cyberaanval. Het is daarom niet onlogisch dat de China Strategie van het kabinet niet ondubbelzinnig inzet op China als toekomstig belangrijkste handelspartner van ons land.

Tegelijkertijd; wat doet de Europese industrie om minder afhankelijk van China te zijn? Ik zou eigenlijk wel eens willen weten, hoeveel van de 14 miljard we gewoon in Nederland (of in Europa) zouden kunnen maken en waarom we dat niet gewoon gaan doen?

Welk beeld zou er ontstaan wanneer we met behulp van kunstmatige intelligentie alle data van supply chains en logistieke stromen in een Europees dashboard inzichtelijk zouden maken. Laten we beginnen met Nederland en Duitsland. Hoe vaak gaat een onderdeel in diverse productiefases heen en weer? Wat kopen we waar in? Ik denk dat we ervan zullen schrikken, maar ook zullen zien dat er een groot potentieel is voor meer lokale productie in Europa in combinatie met slimme data gedreven diensten die leiden tot meer welvaart én tegelijkertijd een forse reductie van de CO2 uitstoot.

Maar zijn we daartoe in staat? Klopt de business case wel? Recent onderzoek van het toonaangevende Duitse Fraunhofer Instituut over Supply Chain Management in 2040 geeft aan dat 76% van de Duitse bedrijven met digitalisering zeer afwachtend is, of niets doet. Doen we het in Nederland zoveel beter? Ook hier is een grote groep bedrijven nog onvoldoende bij Smart Industry aangehaakt. Dat blijft zorgelijk.

Het Smart Industry Programma heeft zich ten doel gesteld om in 2021 over een van de meest flexibele en best digitaal verbonden productienetwerken van Europa te beschikken. De perfecte basis voor meer lokale productie. Daarbij gaat het niet alleen om technologie, maar ook om de ontwikkeling van de juiste kennis en vaardigheden. Een onderwerp waarmee we allemaal in Europa worstelen. Zeker als het de zittende medewerker betreft die én langer moet werken én nieuwe technologie zich eigen zal moeten maken. We hebben te maken met het grootste opleidingsvraagstuk uit de Europese geschiedenis, gekoppeld aan de tijdbom van de demografische ontwikkeling die ervoor zorgt dat we de komende jaren 200% productiever moeten gaan werken. Dat kan alleen met technologie, de juiste leercultuur en door slim samen te werken.

Kortom: moeten we niet zelf aan de slag om een beter Level Playing Field in Europa te realiseren? Dat vraagt vooral moed en inzet van de ondernemers. Zonder hen aan boord te hebben, gaat dat niet lukken. Laten we ons niet te veel blindstaren op de mogelijke gevaren uit China, maar samen zorgen dat we gewoon veel beter, meer digitaal en slimmer worden! Wie doet mee?

In het whitepaper 'Smart Industry - flexibeler, robuuster en slimmer werken in de post-coronatijd' dat recent gepubliceerd is en waarin ik namens het Programmabureau Smart Industry aan heb bijgedragen, wordt onder meer gesproken over het menselijk kapitaal binnen de maakindustrie als motor voor innovaties. Benieuwd welke (nieuwe) kennis is er nodig om mee te bewegen naar de nieuwe tijd? Download dan het gratis whitepaper.