Dit zijn de belangrijkste KPI’s voor controllers in de maakindustrie

In mijn vorige blog heb ik gedeeld waarom het sturen op Kritische Prestatie Indicatoren voor controllers in de maakindustrie in mijn ogen noodzakelijk is. Het is je kompas om op de juiste manier de prestaties van de organisatie te analyseren en te navigeren naar het realiseren van de strategische doelstellingen. Het zorgt ervoor dat je een kapitein op het schip bent die het roer ook stevig in handen heeft. Maar wat zijn nu belangrijke KPI’s? Daar duik ik in dit blog dieper in.

Laat ik voorop stellen dat het uiteraard per bedrijf verschilt wat belangrijke KPI’s zijn. De mogelijke indicatoren om op te sturen zijn eindeloos en afhankelijk van de doelstellingen die je met elkaar definieert. Door wat ik in de praktijk bij veel maakbedrijven zie, leert mijn ervaring wel dat er wel een aantal KPI’s zijn die eigenlijk op iedere organisatie van toepassing zijn. Deze KPI’s vormen in mijn ogen dan ook de basis om goed inzicht te krijgen in hoe de organisatie presteert en of je op koers bent om de doelstellingen te realiseren.

1. Omzet

Als bedrijf wil je logischerwijs geld verdienen en de meest voor de hand liggende manier om dit te doen is door het creëren, behouden en vergroten van omzet. Om die reden is dit ook een belangrijke KPI om op te sturen. Het stelt je in staat om te zien wanneer, hoe en waarom de omzet toe- of afneemt.

2. Facturatie en debiteurenpositie

Op papier kun je veel omzet draaien, maar dat heeft geen waarde op het moment dat het geld niet daadwerkelijk binnenkomt. Daarom is het ook belangrijk om de facturatie en de debiteurenpositie te monitoren. Beide prestatie indicatoren geven je een goed beeld van hoeveel geld er op enig moment binnenkomt en of de cijfers in lijn zijn met de beoogde doelstellingen.

3. Winstmarge

Het alleen sturen op winst en omzet is onvoldoende en geeft geen volledig betrouwbaar beeld. Daarom is winstmarge is een belangrijke indicator om vast te stellen of de winstgevendheid ook een duurzaam karakter heeft. Het helpt je om te bepalen of het verlagen van de kosten of een hogere omzet een positieve uitwerking hebben op de winstcijfers.

4. Leverbetrouwbaarheid

Door te kijken naar de KPI leverbetrouwbaarheid — toegespitst op klanten en leveranciers — krijg je in zekere mate inzicht in hoe betrouwbaar de organisatie is. In hoeverre kom je gemaakte afspraken na, kunnen klanten op je rekenen en ben je in staat om een goede planning te maken? En wat zijn de levertijden bij leveranciers? Dit alles heeft invloed op de voorspelbaarheid van je proces. Produceren jullie volledig klantordergestuurd, dan is dit een extra uitdagende KPI, omdat er in de meeste gevallen geen sprake is van een vaste levertijd.

5. Doorlooptijd

De KPI doorlooptijd geeft inzicht in hoe lang het duurt om een product te produceren. Je wilt als productiebedrijf precies weten wat de doorlooptijd van jouw producten is, omdat het ook inzicht geeft in andere indicatoren. Je bereikt immers alleen de gewenste doorlooptijd als dingen direct goed gaan en de kwaliteit en betrouwbaarheid hoog zijn. Het geeft bovendien inzicht in de productiviteit en het verkorten van de doorlooptijd heeft een positief effect op het werkkapitaal en je liquide middelen.

6. Voor- en nacalculatie van alle orders

Wanneer je de voor- en nacalculatie van orders meet, krijg je inzicht in de begrote kosten en opbrengsten en de daadwerkelijke kosten en opbrengsten van deze orders. Zeker bij productie is dit essentieel, omdat er in de tussentijd allerlei handelingen plaatsvinden. Door na afloop inzichtelijk te hebben wat het produceren van een bepaald product daadwerkelijk heeft gekost en heeft opgebracht, kun je hierop bijsturen.

7. Orderintake

Orderintake is een belangrijke KPI om op te sturen, omdat het inzicht geeft in het verloop van de hoeveelheid orders door de tijd heen. Dit helpt je om prognoses te maken en te anticiperen waar nodig. Bovendien geeft het de organisatie de mogelijkheid om gericht te agenda te vullen en te sturen op capaciteit. Daarnaast geeft het ook een betrouwbaar beeld of je op de goede weg bent om de omzetdoelstellingen te behalen.

8. Uren

Om inzichtelijk te krijgen of de inzet en efficiënte van mensen en machines optimaal is, raad ik aan om te sturen op uren. Wanneer je vooraf per order vastlegt hoeveel tijd medewerkers eraan mogen besteden, dan kun je achteraf inzichtelijk maken of dit in werkelijkheid ook zo was.

Sommige KPI's in dit overzicht zullen wellicht voor de hand liggen. In de praktijk merk ik echter dat veel controllers toch worstelen met het daadwerkelijk meetbaar maken van deze KPI's binnen hun bedrijf. Je kunt de KPI’s namelijk wel met elkaar bepalen, maar als het proces en de randvoorwaarden er niet op zijn afgestemd, dan behaal je nog niet het gewenste resultaat.

Het proces en de randvoorwaarden gaan met name over het daadwerkelijk inzichtelijk maken van de KPI’s: hoe doe je dat en wat is ervoor nodig? Om je hierbij te helpen hebben we een whitepaper geschreven dat je hiervoor concrete handvatten geeft, zodat je direct aan de slag kunt met KPI’s. Vraag hier jouw exemplaar aan: